Als de overheid een besluit neemt, dan moeten inwoners hun rechten en belangen kunnen verdedigen als die daardoor worden geraakt. Dat is een van de kenmerken van onze liberale rechtstaat. En het is dan ook belangrijk dat maatwerk wordt geleverd. Van het bestuur wordt gevraagd om oog te hebben voor de specifieke situatie van inwoners of bedrijven. We zijn niet gelijk, de samenleving is dynamisch en er zijn vaak situaties die niet aansluiten bij waar het beleid voor is bedacht.
Maatwerk niet alleen op inhoud, maar ook in het proces
Vaak kennen regels van de overheid daarom een zogenaamde
hardheidsclausule. Als beleid onredelijk, onbedoeld uitpakt, kan het bestuur
afwijken van de regels die daarvoor door de volksvertegenwoordiging zijn
opgesteld. De provincie Utrecht kent in de verordening voor het
behandelen van bezwaar- en beroepschriften de mogelijkheid om ook in het proces af
te wijken van de regels. Gedeputeerde Staten kunnen dan besluiten geen
advies aan de bezwaarschriftencommissie te vragen, maar direct - en dus
sneller- een uitspraak te doen. Situaties kunnen daarom vragen.
Bijvoorbeeld omdat spoedig een uitspraak is gewenst of omdat het om grote
aantallen met dezelfde bezwaren gaat, waarbij het veel te lang zou
duren en ook bureaucratisch zou zijn als iedereen hetzelfde proces zou
doorlopen, terwijl de uitspraak al helder is.
Provincie Utrecht besluit tot maatwerk
Provinciale Staten hebben op 6 juni 2016 ingestemd met een
nieuwe verordening voor het behandelen van bezwaarschriften, klachten en
beroep voor GS, PS en de Commissaris van de Koning; een samenvoeging van twee
verordeningen. Ze worden, zoals ook elders gebruikelijk is, behandeld door
een onafhankelijke commissie die advies uitbrengt aan Gedeputeerde Staten.
Woordvoerder Arthur Kocken: "Gedeputeerde Staten hebben in de verordening
echter de mogelijkheid om in uitzonderlijke situaties hiervan af te wijken en
tot een andere procedure te kiezen; een hardheidsclausule dus. Daarbij
zijn de wettelijke vereisten in de Algemene Wet Bestuursrecht van
toepassing, zodat bijvoorbeeld niet betrokken ambtenaren adviseren in
dossiers, waar ze inhoudelijk bij betrokken zijn. Dat zal alleen in
uitzonderingssituaties gebeuren, maar maakt het wel mogelijk om de
rechtsbescherming van inwoners en bedrijven zonodig maatwerk te laten zijn. En dat komt
tegemoet aan de veelzijdigheid die onze samenleving gelukkig rijk
is."