Het Tracébesluit A12/A27 staat al vele jaren ter discussie. Veelal heeft dat te maken met de beoogde verbreding van ‘de bak’ bij Amelisweerd op de A27. Hiervoor moet een stuk bos van het landgoed Amelisweerd wijken. Dat is geen onderwerp waar lichtzinnig over nagedacht moet worden, want een stuk bos laat je natuurlijk niet zomaar verdwijnen. Het is heel begrijpelijk dat voor veel mensen Amelisweerd van grote waarde is. Toch spelen er ook andere maatschappelijke belangen, waardoor de minister, ondanks een lopende zaak bij de Raad van State over stikstof, in november 2020 een nieuw Tracébesluit heeft genomen voor de verbreding van de weg. Hoewel Provinciale Staten niet gaan over het Tracébesluit A12/A27, dienden de coalitiepartijen met steun van enkele andere partijen een al langer verwachte actualiteitenmotie in om, ten behoeve van de kabinetsformatie in Den Haag, het signaal af te geven dat PS Utrecht een voorkeur heeft voor het niet verbreden van de A27 bij Amelisweerd. De VVD in de staten was hier om meerdere redenen op tegen en diende een eigen motie in.
De regio Utrecht staat in de komende jaren voor een enorme groei. Het is de bedoeling dat er vele tienduizenden woningen bijkomen en dat ook het aantal arbeidsplaatsen navenant toeneemt. Het college kiest ervoor om vooral binnenstedelijk woningbouw te ontwikkelen én bij vervoersknooppunten. Dit leidt tot een toename van stedelijke verdichting, waardoor de mobiliteitsinfrastuctuur verder onder druk komt te staan. Daarnaast voert de gemeente Utrecht een beleid om de stad Utrecht autoluw te maken, met als gevolg dat de Utrechtse Ring belangrijker wordt om meer verkeer buiten de stad af te handelen. Dit, terwijl verkeersmodellen aangeven dat het wegverkeer in de nabije toekomst significant verder groeit. De plannen van de gemeente en provincie Utrecht om een schaalsprong te realiseren in het OV zijn derhalve begrijpelijk en noodzakelijk, maar zullen volgens deskundigen slechts een beperkend effect hebben op de voorspelde groei van het wegverkeer. Bovendien is de Utrechtse Ring onderdeel van een groter verkeerssysteem rond Utrecht, dat ook wel de draaischijf van Nederland wordt genoemd. Naar verwachting loopt deze draaischijf, die van groot economisch belang is voor heel Nederland, zonder maatregelen vast in 2030.
Het zijn bovenstaande ontwikkelingen, het nationaal én regionaal economisch belang en het leefbaar houden van het wonen en werken in en rond de stad Utrecht die, naar onze mening, de minister terecht hebben doen besluiten om het vernieuwde Tracébesluit A12/A27 te nemen; inclusief de verbreding bij Amelisweerd. Het besluit voorziet verder in maatregelen, die leiden tot betere doorstroming, betere verkeersveiligheid, minder geluidsoverlast, verbeterde luchtkwaliteit en uitbreiding van natuur en meer bomen ter compensatie van de bomen die helaas gekapt moeten worden. Daarnaast wordt voorzien in een groene overkapping over de A27 bij Amelisweerd, die zorgt voor een meer natuurlijke verbinding tussen de stad en het landgoed. Dit draagt bij aan het reduceren van het geluid. Een ergernis, waarmee wandelaars in de huidige situatie in het meest westelijk stuk bos tussen de Kromme Rijn en de A27 en al helemaal op het pad direct parallel aan de A27, nadrukkelijk worden geconfronteerd.
Maar er spelen nog andere zaken die van belang zijn. Gemeente en provincie Utrecht en tal van andere instanties baseren hun ruimtelijke ontwikkelingsplannen op basis van onderliggende bestuursakkoorden. Indien een afgegeven signaal in Den Haag aanpassing van het vernieuwde Tracébesluit zou betekenen dan heeft dit ongewenste vertraging tot gevolg en brengt dit veel onzekerheid ten aanzien van mogelijke consequenties met zich mee, bijvoorbeeld met betrekking tot de benodigde woningbouwontwikkeling. Het zou leiden tot bestuurlijke onbetrouwbaarheid als het zover zou komen. Het signaal ondermijnt mogelijk ook de lobby van gemeente en provincie Utrecht om miljarden aan extra geld te krijgen van het Rijk om de schaalsprong OV en andere uitbreiding van de infrastructuur te financieren, die de groei van de Utrechtse regio mogelijk moeten maken. In een situatie, waarin recent bovendien het verzoek om 2,1 miljard te verkrijgen uit het Nationaal Groeifonds is afgewezen, omdat de aanvraag onvoldoende was uitgewerkt, niet op realistische en getoetste aannames was gebaseerd en te veel afhankelijk was van geld van het Rijk, is het niet handig om dergelijke signalen af te geven. Dit kan namelijk leiden tot een nadelig vervolgeffect; het blijft tenslotte allemaal mensenwerk.
De VVD was zich er uiteraard van bewust dat een motie ingediend door de gezamenlijke coalitiepartijen (dus inclusief het CDA!) in beginsel een meerderheid van stemmen zou behalen. Zeker bij een aanbeveling van de gedeputeerde Mobiliteit. Ons streven was er dus op gericht om de angel uit de motie te halen door ook een eigen motie aanvaard te krijgen. Een motie, waarin we op basis van bredere maatschappelijke overwegingen ons standpunt toelichtten en het college verzochten om de bestuurlijk ingeslagen weg voort te zetten en haar lobby in het totale belang van de Utrechtse regio onverminderd onder de aandacht te brengen. Het idee was om te zorgen dat Gedeputeerde Staten hiermee voldoende bewegingsvrijheid kon behouden om de Utrechtse lobby in Den Haag geloofwaardig en succesvol te vervolgen. Ondanks dat de gedeputeerde ook onze motie kon aanbevelen en diverse partijen daardoor aangaven de motie in overweging te nemen, was de
uiteindelijke steun van JA21, PVV en Lijst Bittich (waarvoor DANK) niet voldoende om onze ‘aanvullende’ motie aanvaard te krijgen.