Onafhankelijke journalistiek EN democratische controle besteding belastinggeld


Gedeputeerde Staten wil een stichting oprichten om onderzoeksprojecten van lokale journalisten te financieren. De VVD-fractie heeft bij monde van Arthur Kocken ingebracht dat dit niet de juiste manier is. Er is geen controle van een gekozen volksvertegenwoordiging op de financiële bijdragen mogelijk. Onduidelijk is hoe wordt gezorgd dat de stichting niet partijdig gaat worden en of de middelen wel tot het beoogde doel leiden.


Daarbij was een besluit ook nog niet nodig omdat bij de behandeling van de Kadernota in juni nog besloten moet worden of er meerjarig geld beschikbaar wordt gesteld. De VVD heeft in het debat voorgesteld om dit Statenvoorstel te zien als het meten van het draagvlak om lokale journalistiek te ondersteunen en oprichting van een stichting voor te kunnen bereiden.Voor het zover is moet eerst met de Staten nog een zorgvuldige discussie worden gevoerd over de verschillende juridische vormen voor ondersteuning. Bij de behandeling van de Kadernota zou dan een goed besluit over zowel de financiën als de vorm kunnen worden genomen.


Afwezigheid van lokale journalisten

In veel gemeenten zijn geen lokale journalisten meer actief. En als ze er al zijn, dan besteden ze vaak weinig aandacht aan het handelen van gemeenten en aan besluiten / debatten in de gemeenteraden. Een liberale democratie heeft onafhankelijke, kritische journalisten nodig. De digitalisering in de samenleving is ook bij kranten gaande. Advertentie-inkomsten drogen op en lokale kranten verdwijnen of kunnen journalisten niet meer betalen. Online zijn er nog te weinig alternatieven.


Wensen en bedenkingen bij de ondersteuning

Deze ontwikkeling is ook het Rijk niet ontgaan; er is inmiddels een ondersteuningsregeling voor journalistieke projecten. De VVD-Statenfractie vindt dat provinciale ondersteuning daarop aanvullend en niet dubbel moet zijn. Daarnaast moet op de besteding van belastinggeld controle mogelijk zijn vanuit een gekozen volksvertegenwoordiging. Om te voorkomen dat we daarbij ‘staatsjournalistiek’ creëren, kunnen goede waarborgen worden ingebouwd. Dat is beter dan een stichting zonder waarborgen die immers de statuten kan wijzigen en zelf het bestuur benoemt. De conceptstatuten van de stichting zijn niet aan Provinciale Staten voorgelegd. Ook is onvoldoende onderzocht hoe het zelfde kan worden bereikt met een subsidieregeling vanuit de provincie. Een amendement waarmee de VVD met andere fracties samen aan het besluit had willen toevoegen dat deze en andere zogenaamde ‘wensen en bedenkingen’ in het debat naar voren zijn gebracht, werd door de coalitie weggestemd. Daarmee viel voor de VVD het draagvlak voor het Statenvoorstel weg. Onafhankelijke journalistiek ondersteunen vereist ook dat de ondersteuning onafhankelijk is.