Alle vormen van vervoer in en rondom Utrecht raken overbelast. Zowel voor de auto, het openbaar vervoer als de fiets kampt de regio Utrecht met ernstige bereikbaarheidsproblemen. Dat staat in de Nationale Markt en CapaciteitsAnalyse (NMCA) die het Rijk op 1 mei 2017 presenteerde. De regio Utrecht pleit bij het Rijk voor een bereikbaarheidsprogramma om de ontwikkeling van het economische kerngebied Utrecht Science Park te garanderen, de binnenstedelijke groeigebieden leefbaar en bereikbaar te houden en de draaischijf van Nederland in beweging te houden.
De Nationale Markt en CapaciteitsAnalyse (NMCA) wordt eens per vier jaar uitgevoerd en vormt de basis voor het mobiliteitsbeleid van het nieuwe kabinet. De regio Utrecht verwacht dan ook dat deze analyse Utrecht bovenaan zet in de toekomstige infrastructurele plannen van het kabinet.
PROVINCIE UTRECHT HOOG OP KNELPUNTENLIJST
De analyse geeft een beeld van de mobiliteitsontwikkelingen tot 2030-2040 in relatie tot de beschikbare capaciteit, inclusief de geplande werkzaamheden. De groei van het OV-gebruik leidt in Utrecht en Amersfoort tot opgaven voor het spoorwegnetwerk naar verschillende steden binnen en buiten de randstad. Utrecht staat al langer hoog op de knelpuntenlijst. De groeiende stedelijke regio in Utrecht en Amersfoort en de aantrekkende economie zorgen dat het kookpunt wordt bereikt. Uit de analyse blijkt dat het huidige infrastructuurnetwerk de groei niet kan opvangen met een extra bus- of rijbaan.
DRAAISCHIJF VAN NEDERLAND
Drukte op de weg en op het spoor in de regio Utrecht is een nationaal probleem. Gedeputeerde Jacqueline Verbeek-Nijhof (Mobiliteit) van de provincie Utrecht: “Afgelopen jaar kostte autofiles op de Nederlandse snelwegen het bedrijfsleven 1,1 miljard euro. Als draaischijf van Nederland hebben we in Utrecht niet alleen op de snelwegen en de aansluitingen op provinciale en lokale wegen een probleem. Ook voor het spoor is station Utrecht Centraal het belangrijkste knooppunt. De NMCA legt de vinger op de zere plek. Als we nu niet ingrijpen, slibt Utrecht dicht.”
GEVOLGEN VOOR ECONOMIE
Een duidelijk signaal om in infrastructuur te investeren, volgens het bedrijfsleven in de regio Utrecht. Henk Broeders, voorzitter van Economic Board Utrecht: “De Utrechtse economie is sterk diensten- en kennis-gedreven en creëert bovendien veel waarde in de regio’s om ons heen zoals Amsterdam, Eindhoven en Rotterdam. Als onze kenniswerkers van onze bedrijven en kennisinstellingen als gevolg van de bereikbaarheidsproblemen de andere regio’s moeilijk kunnen bereiken of omgekeerd de afnemers uit de andere regio’s Utrecht niet kunnen bereiken, verliest niet alleen Utrecht omzet maar ook de andere regio’s. Als Utrecht dichtgroeit, leidt dat tot afname van groei in onze regio, maar meer nog tot afname in de regio’s om ons heen."
MOBILITEITSOPGAVE GROEIT
De NMCA neemt in haar berekening geplande investeringen mee, net als het effect van innovatieve en technologische ontwikkelingen op de mobiliteit. De elektrische fiets, slimme mobiliteitsdiensten en zelfrijdende auto’s nemen naar verwachting een hoge vlucht maar lossen het probleem niet op. De trend van verstedelijking zet zich tot 2040 voort en dus groeit de mobiliteitsopgave in stedelijke gebieden. Een duidelijk voorbeeld hiervan is de doorstroming van het (openbaar) vervoer op de as van Utrecht Science Park naar de Merwedekanaalzone in Utrecht. “Utrecht is de snelst groeiende stad van Nederland,” aldus de Utrechtse wethouder Lot Van Hooijdonk. “De sterke groei van woningen in bijvoorbeeld de Merwedekanaalzone en de werkplekken op het Utrecht Science Park leiden tot knelpunten voor alle vormen van vervoer. Rijk en regio zullen samen moeten investeren in een mobiliteitssysteem dat deze groei kan verwerken en tegelijk de leefbaarheid van de stad en het vestigingsklimaat waarborgt.”
UTRECHT SCIENCE PARK (USP)
Bovenaan de Utrechtse vervoersknelpunten staat de kennis- en economische hotspot Utrecht Science Park (USP). Dagelijks bezoeken zo’n 70.000 mensen het USP. Dit zijn studenten, patiënten, werknemers en bezoekers. Dit aantal groeit in het jaar 2020 naar verwachting naar 110.000 mensen per dag. Provincie, Rijk, gemeenten, kennisinstellingen en bedrijfsleven investeren komende jaren al zo’n 1,2 miljard in het USP. De NMCA laat zien dat, om het gebied bereikbaar te houden, een stevige nieuwe investeringsimpuls nodig is.