Om rijksmonumenten in de provincie Utrecht goed te restaureren is tussen de 189 en 244 miljoen nodig! Het college van Gedeputeerde Staten stelt voor 2023 1 miljoen beschikbaar. De VVD-fractie in de Provinciale Staten van Utrecht vindt dat mager en wil serieus werk maken van de aanpak van de opgave. Veel andere fracties zijn het daar mee eens en hebben een motie daarover mee ingediend danwel gesteund. Gedeputeerde Staten gaat met die meerderheidsuitspraak aan de slag en zorgt dat actueel inzicht over hoe die opgave kan worden gefinancierd en wat de provincie kan bijdragen bij de behandeling van de begroting in 2023 beschikbaar is voor Provinciale Staten.
De opgave
Gedeputeerde Staten heeft Provinciale Staten gemeld dat in de provincie Utrecht met het huidige budget de streefwaarde van maximaal 10% matige en slechte rijksmonumenten (niet woonhuizen) waarschijnlijk pas in 2058 wordt bereikt. Bovendien kunnen daarmee de veertien grootste restauratieopgaven (de zogenaamde iconen) niet goed worden aangepakt. Dan gaat het bijvoorbeeld om kasteel Loenersloot, de Utrechtse werven, Onze lieve vrouw ter Eemklooster (Amersfoort) en Slot Zeist. Een groot deel van het bedrag betreft de niet-iconische monumenten, zoals buitenplaatsen, militair-, religieus- en industrieel erfgoed.
De restauratieopgave is berekend op circa 189 tot 244 miljoen euro. Hoewel het een provinciale taak is, staat de Provincie daarbij niet alleen aan de lat. Het Rijk en eigenaren financieren mee. Daarnaast zijn bij derden nog bijdragen te krijgen, bijvoorbeeld van particuliere en Europese fondsen en met crowdfunding. Om keuzes te kunnen maken in wat we als provincie bijdragen, is het nodig om nog beter in beeld te krijgen wat uit andere financieringsbronnen kan worden geput.
Daarom van belang
Op voorstel van de VVD wordt op dit moment in beeld gebracht wat de grote opgaven in de komende decennia, zoals wonen, mobiliteit en werken financieel voor de provincie Utrecht betekenen en hoe financiering kan plaatsvinden. De restauratieopgave is volgens de VVD ook zo’n opgave. Wonen en werken tussen het erfgoed van onze voorouders is èèn van de aantrekkelijke punten van Utrecht. De aanwezigheid van goed en duurzaam gerestaureerd erfgoed helpt in andere opgaven zoals de omgang met ruimteclaims voor wonen, werken, recreëren en energie. Indien bij het Rijk of elders in dit of de komende jaren incidenteel middelen beschikbaar komen, dan moet de Provincie ook middelen beschikbaar hebben voor cofinanciering. Dan kunnen we dus niet wachten tot de coalitieonderhandelingen volgend voorjaar en het vaststellen van de begroting 2024 en verder – wat Gedeputeerde Staten aanvankelijk voorstelde.