De VVD wil dat de Provincie Utrecht scherpe eisen stelt aan digitale veiligheid voor de Chinese bussen die vanaf 2025 in de provincie gaan rondrijden. De liberalen maken zich zorgen over het nieuws dat er in de provincie Utrecht straks honderden elektrische bussen van het Chinese merk Yutong gaan rondrijden. Volgens de partij zijn maatregelen nodig om de privacy en informatieveiligheid van inwoners te waarborgen, en moet de provincie alles op alles zetten om te voorkomen dat slavernij en mensenrechtenschendingen te pas komen aan batterijproductie.
De provincie Utrecht zit in het proces van aanbesteding van haar openbaar vervoer. Deze zomer werd bekend dat Transdev en Keolis bij deze procedure als beste uit de bus zijn gekomen, en daarmee de concessie ‘gewonnen’ hebben. Begin oktober werden meer details over de plannen van Keolis gedeeld, waaronder hun voornemen om aan de eis van de provincie om zonder CO2-uitstoot te rijden te voldoen door 260 Chinese bussen aan te schaffen. Over de plannen van TransDev is door een juridische bezwaarprocedure nu nog weinig bekend.
VVD-Statenlid Ronnie Hossain: "Veiligheid en mensenrechten zijn voor ons een harde ondergrens. We zijn blij dat onze reizigers ook in de toekomst van goed OV kunnen genieten en dat we tegen 2028 dat helemaal emissievrij kunnen aanbieden. Maar we mogen onze ogen niet sluiten voor de veiligheidsrisico’s en de menselijke kosten.”
In een reeks aan schriftelijke vragen aan het provinciebestuur concludeert de VVD dat veel accuproductie onder slechte omstandigheden in de Chinese provincie Xinjiang plaatsvindt, en dat Yutong Bus hier ook accu’s produceert. Daarnaast zijn er zowel in de Verenigde Staten als in de Europese Unie steeds meer vragen over de risico’s voor de nationale veiligheid bij een toenemend aantal elektrische voertuigen op de weg van Chinese makelij, zoals het snelgroeiende automerk BYD. Hossain memoreert dat Chinese bedrijven nooit helemaal onafhankelijk van de Chinese Communistische Partij kunnen opereren, waarmee hoogtechnologische producten altijd een risico op spionage met zich meebrengen zoals bij het eerdere verbod op gebruik van Chinese 5G apparatuur. Zeker bij automatisch op afstand ‘patchen’ van de software vanuit China is het lastig op voorhand vast te stellen of updates geen malafide code bevatten.
Hossain sluit het gebruik van Chinese bussen overigens niet bij voorbaat uit: “Het simpele feit is dat China een grote technologische voorsprong heeft in elektrische voertuigen en batterijtechnologie. Yutong lijkt voor onze inwoners veel waar voor hun belastinggeld te kunnen bieden. Maar veiligheid staat altijd op nummer één en gedwongen arbeid is voor een liberaal onacceptabel. Ik wil dat de provincie deze risico’s in kaart brengt zodat we niet naïef zijn en waar nodig samenwerken met de veiligheidsdiensten en privacy-instanties om extra eisen te stellen; zo willen wij weten of de nieuwe R155 cyberveiligheidsrichtlijn van de VN wordt gevolgd.”
Op 17 oktober diende de VVD haar vragen aan het Provinciebestuur in, waarop de provincie binnen 6 weken antwoord moet geven. De nieuwe concessies gaan pas in 2026 in, al heeft Keolis (die ook nu al het openbaar vervoer in het oosten en westen van de provincie uitvoert) aangegeven dat zij al in 2025 de eerste Yutong bussen in gebruik gaan nemen om hier ervaring mee op te doen.
-----------
Voor nadere vragen kunt u zich per mail wenden tot ronnie.hossain@provincie-utrecht.nl
Foto uitkomstig uit presentatie informatiesessie van de Provincie Utrecht. (https://www.stateninformatie.provincie-utrecht.nl/Vergaderingen/Statencommissie-Bereikbaarheid-en-Energietransitie/2024/9-oktober/15:45)
Volledige schriftelijke vragen: (https://www.stateninformatie.provincie-utrecht.nl/Documenten/Aanvullende-vraag-Yutong-bussen-in-nieuwe-concessie-Zorgen-Cyberveiligheid-Mensenrechten-ingediend-door-VVD.pdf)