In de provincie Utrecht wordt jaarlijks ruim een half miljard euro uitgegeven. Als fractie van de VVD vinden wij het vanzelfsprekend om daar kritisch op terug te kijken. De jaarstukken 2024 geven een helder financieel overzicht, waarvoor het college een compliment verdient. Toch laat de realiteit achter de cijfers zien dat er structurele problemen zijn in de uitvoering van beleid. Op onze provinciale ‘verantwoordingsdag’, die dit jaar samenviel met de landelijke ‘woensdag gehaktdag’, gingen PS met elkaar debat over het gevoerde beleid.
Wat opvalt: ieder jaar blijft er een fors bedrag op de plank liggen. Ambities worden gepresenteerd, plannen goedgekeurd, middelen gereserveerd – maar de uitvoering blijft vaak achter. Subsidies worden niet uitgekeerd, projecten starten te laat of komen niet van de grond. Hierdoor ontstaat een groeiende ‘boeggolf’ van geld dat doorschuift naar volgende jaren. Dat is wat de VVD betreft niet houdbaar.
De oorzaak ligt volgens ons in een structurele overschatting van wat de organisatie aankan. Ambities zijn belangrijk, maar moeten in verhouding staan tot de beschikbare capaciteit. Begroten is niet alleen optellen en verdelen, maar vraagt ook om eerlijkheid over wat er realistisch en uitvoerbaar is. Wij pleiten dan ook voor een ex ante-toets: eerst toetsen op uitvoerbaarheid, dan pas opnemen in de begroting.
De gevolgen van de huidige werkwijze zijn concreet zichtbaar:
- Woningbouwdoelen worden niet gehaald: slechts 6.420 van de geplande 8.500 woningen zijn gerealiseerd.
- Van de beoogde 200 hectare nieuw bos is maar 26 hectare aangeplant.
- Slechts één van de tien beschikbare subsidies voor solar carports is toegekend.
- En bij het energieprogramma U-forward zijn slechts twee van de vijf geplande innovatietrajecten gestart.
Ook binnen de programma’s mobiliteit, duurzaamheid en natuurbeheer zien we vergelijkbare knelpunten. Groot risico dat we daarmee signaleren is dat de provinciale overheid door het achterblijven van resultaten niet bijdraagt aan het herstel van vertrouwen en haar eigen teleurstellingen creëert. Utrecht verdient wat dat betreft beter.
Voor de VVD blijft de inzet helder: minder luchtfietserij, meer realistische doelen, betere uitvoering. Alleen zo kunnen we het vertrouwen van inwoners vasthouden – en het verschil maken waar het telt.